In het Nederlandse openbaar vervoer spelen zich dagelijks talloze verhalen af. Van vriendelijke gesprekken tussen onbekenden tot kleine gebaren die iemands dag maken. Maar soms ook situaties die juist voor irritatie zorgen en die, eenmaal online gedeeld, een veel groter gesprek op gang brengen dan je misschien zou verwachten.
Een journalist deed onlangs uitgebreid onderzoek naar ongepast gedrag in treinen. Daarbij werden verschillende videobeelden bekeken van reizigers die zich op een manier gedragen die door anderen als storend wordt ervaren. Het ging om uiteenlopende voorbeelden: mensen die luid bellen, muziek afspelen zonder koptelefoon, meerdere stoelen bezet houden met tassen of voeten, of afval achterlaten in de coupé. Kleine overtredingen op zichzelf, maar in een volle trein kan de impact groot zijn.
Van kleine irritatie tot viraal onderwerp
Een recent incident dat veel aandacht trok, laat zien hoe snel zo’n situatie kan escaleren tot een landelijk gespreksonderwerp. Op de beelden is een vrouw te zien die tijdens een treinreis op meerdere momenten overlast veroorzaakt. Haar persoonlijke spullen liggen verspreid over meerdere zitplaatsen, waardoor anderen moeten blijven staan. Ze speelt muziek af zonder oortjes, en wanneer medereizigers haar vragen om ruimte te maken, reageert ze niet.
De video werd al snel opgepikt door sociale media. Binnen korte tijd volgden honderden reacties, variërend van begrip voor de frustratie van de medereizigers tot oproepen om strenger op te treden tegen dergelijk gedrag. Voor veel mensen was het incident herkenbaar: wie reist, heeft waarschijnlijk weleens te maken gehad met een situatie waarin iemand geen rekening hield met de omgeving.
Bewustwording als sleutel
Volgens de journalist die het onderzoek deed, ligt een deel van de oplossing in bewustwording. Veel reizigers lijken zich niet te realiseren hoeveel invloed hun gedrag heeft op de reiservaring van anderen. Een telefoongesprek dat voor jou onschuldig klinkt, kan voor iemand anders hinderlijk zijn. Een plastic flesje dat je op het tafeltje laat liggen, betekent voor de volgende reiziger een minder frisse start van de rit.
De NS benadrukt dat respect voor elkaar en de omgeving de basis vormt voor een prettige reis. Het zijn eenvoudige afspraken: houd je volume laag, neem niet meer zitplaatsen in dan nodig, en ruim je spullen op. Toch blijkt uit de meldingen dat juist op deze punten regelmatig iets misgaat.
Melden helpt
Voor reizigers die overlast ervaren, zijn er duidelijke stappen die ze kunnen nemen. In de NS-app is een optie om overlast te melden, zodat personeel op de hoogte is en kan ingrijpen waar nodig. Ook kan er direct contact worden gezocht met het treinpersoneel, dat in veel gevallen aanwezig is om de veiligheid en het comfort te waarborgen.
Volgens NS-cijfers is het aantal meldingen van overlast in de afgelopen jaren licht gestegen. Vooral tijdens drukke spitsuren en in de avond komen er meer klachten binnen. Toch verlopen de meeste treinritten zonder problemen, en wordt er gewerkt aan het zo klein mogelijk houden van het aantal incidenten.
Extra inzet op probleemtrajecten
Op trajecten waar vaker klachten binnenkomen, zet de NS extra service- en veiligheidsteams in. Deze medewerkers zijn zichtbaar aanwezig in de trein en op het perron, waardoor reizigers zich veiliger voelen en situaties sneller worden opgelost. Daarnaast worden er regelmatig campagnes gevoerd om gewenst gedrag te stimuleren. Denk aan posters en schermen met vriendelijke, duidelijke reminders, maar ook aan online campagnes die reizigers oproepen tot respect voor elkaar.
Het idee is om het gesprek over trein-etiquette gaande te houden, zodat reizigers elkaar op een positieve manier blijven aanspreken. Want net als in het dagelijks leven geldt ook hier: vaak is een vriendelijk woord genoeg om gedrag te veranderen.
De rol van sociale media
Interessant is de rol die sociale media spelen in dit hele proces. Filmpjes van opvallend gedrag in de trein worden steeds vaker gedeeld. Dat zorgt voor meer bewustzijn, maar ook voor discussie. Sommigen vinden het goed dat dit gedrag zichtbaar wordt gemaakt, anderen stellen vragen bij het filmen van mensen zonder hun toestemming. Het blijft een grijs gebied, waarbij de impact van het delen vaak pas duidelijk wordt als de beelden viraal gaan.
Waarom het belangrijk blijft
Het incident met de vrouw in de trein is niet uniek, maar het laat wel zien hoe sterk het thema leeft. Openbaar vervoer is een gedeelde ruimte, en gedeelde ruimtes vragen om gedeelde verantwoordelijkheden. Een kleine moeite kan het verschil maken tussen een prettige rit en een vervelende ervaring voor meerdere mensen.
De NS en andere vervoersbedrijven zullen ook in de toekomst blijven investeren in preventie, handhaving en bewustwording. Het doel blijft hetzelfde: zorgen voor een veilige, schone en aangename reis voor iedereen, ongeacht het tijdstip of de drukte.
Tot slot
De meeste treinreizen verlopen zonder noemenswaardige incidenten. Maar de voorbeelden die wel naar buiten komen, herinneren ons eraan dat aandacht voor elkaar essentieel is. Het is vaak eenvoudig: denk even na over hoe jouw gedrag invloed heeft op de mensen om je heen.
Wat vind jij? Moeten er strengere regels komen voor overlast in de trein, of ligt de oplossing vooral in bewustwording en aanspreken? Deel je mening in de reacties.
Bekijk de beelden op de volgende pagina: